Diyarbakır’ın Sur, Dicle, Hani ve Eğil ilçelerinin kesişim noktasında yer alan Terkan bölgesinde, her yıl Mayıs ayında sıra dışı bir gelenek yaşatılıyor. Yaklaşık 300 yıllık olduğu belirtilen "kırbaç geleneği", gençlerin hakem gözetiminde birbirlerini kamçılamasıyla sürdürülüyor.
15 Mayıs’ta başlayan ve ay sonuna kadar çeşitli mezralarda devam eden etkinlik, panayır havasında geçiyor. Gençler gruplar halinde meydanda toplanıyor, hakemler eşliğinde güç gösterisinde bulunuyor. Oyun sırasında taraflar birbirlerini kırbaçlarken, hakemler olası kavgaların önüne geçmek için müdahale ediyor.
“Sonlanmasını istiyoruz”
Sur ilçesine bağlı Doğanlı Mahallesi Muhtarı Mehmet Baran, geleneğin dedelerinden beri sürdüğünü belirterek şu ifadeleri kullandı:
“Her iki taraf karşı karşıya geçiyor. Ortada bir hakem oluyor ve birbirlerini kırbaçlıyorlar. Herhangi bir sıkıntı yaşanırsa hakem araya giriyor. Bu, çok uzun zamandır devam eden bir gelenek. Artık bunun sonlanmasını istiyoruz.”
“Oynayanlar bir hafta uyuyamıyor”
Etkinliğe katılan Mehmet Kılıç ise, “Dedelerimizden kaldığı için biz de devam ettiriyoruz. O an heyecanla bir şey hissetmiyorsun ama oynayanlar bir hafta boyunca uyuyamıyor. Sırtlarında morluklar, bazen kanamalar oluyor” diyerek geleneğin ne kadar sert geçtiğine dikkat çekti.
Festivalde futbol maçlarında olduğu gibi birden fazla hakemin görev yaptığını belirten Kılıç, bu geleneğin bazı bölgelerde artık sembolik hale geldiğini söyledi.
Tepkiler artıyor
Bölgedeki bazı vatandaşlar ve muhtarlar, kültürel miras olarak görülen geleneğin şiddet içeren boyutlarının gözden geçirilmesi gerektiğini belirterek, özellikle gençlerin fiziksel zarar gördüğü etkinliğin yeniden değerlendirilmesini talep ediyor.
