Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 27 Mayıs 1960 darbesinin yıl dönümünde Ankara’da yaptığı konuşmada, yeni anayasa çalışmalarının başlatıldığını açıkladı. Erdoğan, “10 hukukçu arkadaşımızı görevlendirdim ve arkadaşlarımız çalışmaya başlayacak. Bu çalışmayla birlikte inşallah yeni anayasa hazırlık çalışmalarını yürüteceğiz” dedi.
Yeni anayasanın “evrensel ölçüleri yansıtan, eksiksiz bir hürriyetler listesi” içereceğini belirten Erdoğan, bu süreçte Meclis’teki diğer siyasi partilerle iş birliği yapılabileceğinin sinyalini verdi. “Cumhur İttifakı olarak inşallah bu defa Meclis’teki diğer partilerle ortak bir paydada buluşmayı umuyoruz” ifadelerini kullandı.
"İlk 4 madde tartışma konusu değil"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, yeni anayasa çalışmalarının tartışmalı bazı önerilerle ilişkilendirilmesine de açıklık getirdi. “Anayasanın ilk 4 maddesiyle ilgili bizim açımızdan herhangi bir tartışma yoktur. Özellikle Cumhur İttifakı’nın böyle bir sıkıntısı, böyle bir derdi de yoktur” dedi.
Hür Dava Partisi (HÜDA PAR) Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu’nun anayasanın değiştirilmesi teklif edilemeyen 4. maddesinin yeniden ele alınmasına yönelik çağrısı, muhalefetin tepkisini çekmişti. CHP, bu girişimin Türkiye Cumhuriyeti’nin laiklik ilkesini hedef aldığını savunmuştu.
CHP: Önce mevcut anayasaya uyun
Yeni anayasa çağrılarına temkinli yaklaşan Cumhuriyet Halk Partisi, mevcut anayasanın uygulanması gerektiğini vurguluyor. CHP, Gezi davası hükümlüsü Can Atalay’ın serbest bırakılması ve milletvekilliğinin iade edilmesini anayasa görüşmeleri için ön koşul olarak öne sürüyor.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, 26 Mayıs’ta katıldığı bir televizyon programında “Erdoğan, oyunu kuracak bir pozisyonda değil. Menemen yapamam seninle, değil anayasa” ifadelerini kullandı. Özel daha önce de anayasa değişikliği girişimlerinin “rejimi kalıcılaştırma” amacını taşıyabileceğini belirtmişti.
Muhalefetin desteği şart
AK Parti ve MHP’nin oluşturduğu Cumhur İttifakı, anayasa değişikliği için gerekli olan Meclis çoğunluğuna sahip değil. Bu nedenle yeni anayasa için muhalefetin desteği kritik önem taşıyor.
2011 yılında tüm partilerin katılımıyla oluşturulan Anayasa Uzlaşma Komisyonu, 60 madde üzerinde uzlaşma sağlamış ancak süreç sonuçsuz kalmıştı. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, daha önce “Cumhuriyet’in 100. yılına 100 maddelik anayasa teklifi” sunmuş ve bu taslağı Erdoğan’a iletmişti.