Barışın yolu İstanbul’dan geçiyor
İstanbul, bugün Rusya ile Ukrayna arasında barış müzakerelerine ev sahipliği yapıyor. Türkiye, ABD ve Ukrayna’dan üst düzey yetkililer, savaşın sona ermesi ve ateşkesin sağlanması amacıyla bir araya geldi. Müzakerelerde, Rus tarafı 2022 İstanbul görüşmelerini temel almak isterken, Ukrayna tarafı toprak bütünlüğü ve güvenlik garantilerini öncelikli olarak gündeme taşıyor.
Heyetler üst düzey isimlerden oluşuyor
Rusya heyetine, Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Müşaviri Vladimir Medinskiy başkanlık ediyor. Medinskiy'e, Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Galuzin, GRU Başkanı İgor Kostyukov, Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin ve üst düzey sivil-askeri yetkililer eşlik ediyor. Medinskiy, “İstanbul’da ciddi ve profesyonel bir çalışmaya niyetliyiz” açıklamasıyla dikkat çekti.
Ukrayna heyeti, Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin kararnamesiyle oluşturuldu ve heyete Savunma Bakanı Rüstem Umerov başkanlık ediyor. Heyet, dışişleri, istihbarat ve ordu temsilcilerinden oluşuyor. Zelenski, “Türkiye ve ABD’ye saygımızdan ötürü İstanbul’a heyet yolluyoruz” dedi.
Zelenski Ankara’da, Erdoğan ile görüştü
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde bir görüşme gerçekleştirdi. Görüşmenin ardından Ankara'daki Ukrayna Büyükelçiliği'nde konuşan Zelenski, Rusya'nın gönderdiği heyetin düzeyine atıfta bulunarak “Gerçek müzakereler konusunda ciddi olmadıklarını görüyoruz” ifadelerini kullandı. Ancak barış ve ateşkes için çabalarının süreceğini vurguladı.
Zelenski ayrıca, “Eğer liderler düzeyinde görüşme gerekiyorsa, ben buradayım. Koşulsuz ateşkese hazırım” açıklamasında bulundu. Müzakerelerde ilk adım olarak şartsız ateşkesin sağlanması gerektiğinin altını çizdi.
Tarafların beklentileri ve talepleri masada
Rusya’nın talepleri arasında;
-
Ukrayna’nın tarafsız ve bağlantısız bir statüye kavuşması,
-
Ukrayna’nın silahsızlandırılması ve “Nazilerden arındırılması”,
-
Rusça konuşanların haklarının güvence altına alınması,
-
Kırım, Donetsk, Luhansk, Zaporijya ve Herson’un Rus toprağı olarak tanınması yer alıyor.
Moskova ayrıca, savaş sonrası yeni bir “Avrasya güvenlik sistemi” kurulması çağrısında bulunuyor.
Ukrayna’nın öncelikleri ise;
-
Toprak bütünlüğü ve egemenliğin tam olarak sağlanması,
-
NATO koruması ya da eşdeğer güvenlik garantileri,
-
Kırım dahil olmak üzere tüm işgal altındaki bölgelerden Rusya'nın çekilmesi,
-
Avrupa ülkeleri öncülüğünde barış gücü konuşlandırılması,
-
Ekonomik destek ve yeniden yapılanma için Batı'nın taahhüdü şeklinde öne çıkıyor.
Zelenski, “Kırım Ukrayna’dır” vurgusunu yinelerken, Rusya’nın işgal ettiği toprakları tanımadıklarını bir kez daha belirtti.
Sonuç beklentisi: Ateşkes için ilk adım
Taraflar, müzakereler sonucunda ateşkesin sağlanması, ardından ise uzun vadeli barışa zemin oluşturacak bir anlaşmanın temellerinin atılmasını hedefliyor. Ancak beklentiler ve koşullar arasındaki fark, diplomasi trafiğinin zorlu geçeceğine işaret ediyor.
İstanbul’daki toplantılar, sadece savaşın gidişatına değil, aynı zamanda Avrupa güvenlik mimarisinin geleceğine de yön verecek nitelikte görülüyor.